Begin dit jaar kon ik mede dankzij de financiële bijdrage van de VvB&BMT voor een periode van vijf weken naar Parijs om daar een deel van mijn promotieonderzoek te verrichten. Een aantal maanden voor mijn vertrek, in januari, waren de benodigde connecties met het lab al gemaakt. In Parijs heb ik samen met dr. Mark Wexler van het Laboratoire Psychologie de la Perception van de Université Paris Descartes onderzoek gedaan naar de verschillende bronnen van visuele diepte-informatie die gebruikt worden voor het plannen van oogbewegingen die de kijkrichting zowel van richting (saccades) als van diepte (vergentie) veranderen. Deze samenwerking was een mooie voortzetting van onze eerder afzonderlijke onderzoeken.
Eerder heb ik me onder begeleiding van Casper Erkelens en Raymond van Ee bezig-gehouden met het bestuderen van vergentie: oogbewegingen die verschillende afstanden in focus kunnen brengen, doordat ieder oog in een tegengestelde richting beweegt.Tijdens dit onderzoek heb ik bekeken of vergentie wordt bepaald door het bewuste visuele dieptepercept of door de visuele informatie van de stimulus.1 Mark daarentegen had hiervoor aangetoond dat de richting van spontane saccades (een verticale of horizontale verplaatsing van de kijkrichting) gerelateerd is aan de (waargenomen en stimulus gedefinieerde) dieptegradiënt van de stimulus. Samen hebben we onze krachten gebundeld en bekeken welke bronnen van (visuele) informatie worden benut bij het plannen van de richting van spontane saccades en de bijbehorende vergentiebeweging.
Het onderzoek dat we hebben uitgevoerd probeert te verduidelijken wat de interactie is tussen (visuele) perceptie en actie (oogbewegingen). Er zijn binnen het vakgebied veel conflicterende studies met conclusies variërend van “perceptie en actie zijn gebaseerd op informatie uit hetzelfde onderliggende mechanisme”, “perceptie leidt actie” tot “perceptie en actie zijn ongecorreleerd en worden gebaseerd op verschillende signalen”. Het is reeds aangetoond dat een ieptepercept wordt gevormd door een gewogen combinatie van de (conflicterende) dieptesignalen, mits het conflict tussen de signalen niet te groot is. Worden saccaderichtingen ook op een combinatie van verschillende dieptesignalen gebaseerd? En worden voor saccades dezelfde of andere gewichten toegekend aan de individuele signalen dan voor perceptie? Of vindt er geen gewogen combinatie van diepte-signalen plaats, maar zijn saccades gebaseerd op slechts een signaal?
Om deze vragen te beantwoorden hebben we onderzocht hoe saccaderichtingen variëren in verschillende maten van conflict tussen verschillende bronnen van visuele diepte- informatie: perspectief en horizontale dispariteit. Daarnaast hebben we ook onderzocht hoe de gelijktijdig gemaakte vergentie varieerde en we hebben het waargenomen diepte- percept gemeten. Met deze drie reacties op een in de diepte gekanteld vlak konden we onderzoeken of er, en zo ja wat, de verschillen zijn tussen perceptie en twee typen oogbewegingen. Na vijf weken waren er drie verschillende experimenten gedaan en we hadden een begin gemaakt met de data-analyse.
Onderhand zijn we alweer wat maanden verder en we zijn we na nog wat extra bezoeken, veel analyses, nog meer analyses en veel geschrijf bijna een paper rijker. De laatste puntjes worden op de i gezet. Naast een succesvol samenwerkingsproject, een nuttige en belangrijke bijdrage aan mijn proefschrift en de wetenschap heeft dit bezoek mij een hoop extra’s geboden. Een kijkje in het dagelijkse Parijse leven, nieuwe collega’s binnen hetzelfde vakgebied, een beeld van het werken in het buitenland en op een ander lab. Alhoewel onderzoek het hoofddoel van deze onderneming was, was het voor mij ook belangrijk om eens een kijkje te nemen in een andere wetenschappelijke keuken. Zeker als je net voor je promotie staat, is het belangrijk om te bedenken of jouw toekomst in de wetenschap zou kunnen liggen. De hele ervaring in Parijs heeft mij daarin een eind op weg geholpen.
Onderhand is het manuscript ingediend voor publicatie bij een wetenschappelijk tijdschrift, is mijn promotietraject afgerond en ben ik begonnen aan mijn eerste post doctorale onderzoek.
Ik wil de VvB&BMT graag bedanken voor het deels mogelijk maken van deze excursies en raad andere AiO’s dan ook zeker aan om van deze mogelijkheden gebruik te maken.
1) De resultaten toonden aan dat vergentie met name is gebaseerd op de horizontale dispariteiten van de stimulus, alhoewel perspectief ook een kleine invloed had.